Teotihuacan
Teotihuacan (verzamelplaats der goden) was een stad in het Dal van Mexico,
waar nu slechts ruïnes van overgebleven zijn. De stad heeft van ongeveer 150 voor Chr tot 700 na Chr bestaan en had op haar
hoogtepunt zo'n 200.000 inwoners.
In het begin van haar ontwikkeling in het dal van Mexico is de macht verdeeld
over vele hoofdmanschappen in de regio. Twee steden ontwikkelen zich tot de regionale centra, Teotihuacan in het oosten en
Cuicuilco in het westen. Rond 100 v. Chr. is de macht geheel bij Teotihuacan gecentreerd. Cuicuilco is onder een vulkaanuitbarsting
begraven.
De plaats lag in Midden-Mexico, ongeveer 60 kilometer ten noorden van de Azteekse
hoofdstad Tenochtitlan (waarop het latere Mexico-stad werd gebouwd).
Teotihuacan was een stad waarin de grote bouwwerken allemaal een duidelijke
eigen plaats hadden. Wie er in de stad woonde en hoe de inwoners leefden is tot op de dag van vandaag grotendeels een mysterie.
Sommigen vermoeden dat de bouwers van de stad een afspiegeling van het universum op aarde wilden maken.
De naam Teotihuacán werd pas eeuwen later gegeven door de plaatselijke bevolking.
De oorspronkelijke naam - zoals door de toenmalige bewoners er aan gegeven - is niet bekend. De Teotihuacanen hadden mogelijk
wel een schrift, maar daar is niets van overgebleven. De enige Teotihuacaanse heerser die bekend is is Speerwerper Uil, die
aan het eind van de vierde eeuw een aantal familieleden aan de macht bracht in Maya steden.
Hij is de enige leider van Teotihuacan van wie de naam bekend is. Er zijn
geen schriftelijke overblijfselen van Teotihuacan bekend, hij wordt alleen genoemd in Mayakronieken.
Onder zijn regering werden veel Maya-stadstaten vazalstaten van Teotihuacan.
Zijn generaal Siyah K'ak' veroverde onder andere Tikal, waar hij Atlatls zoon Nun Yax Ayin (Gekrulde Neus) aan de macht bracht
(379) en Uaxactun, waar hij Atlatls broer Rokende Kikker aan de macht bracht. Vijf generaties later beriepen Mayakoningen
zich er nog steeds op van de roemruchte Atlatl Cauac af te stammenAtlatl Cauac of Speerwerper Uil was leider van Teotihuacan
van 4 mei 374 tot 9 juni 439.
Quetzalcoatl
Quetzalcoatl is één van de vele goden die de Azteken vereerden. Zijn naam
betekent "gevederde slang". Hij stond voor het goede in de mens. Hij was een van de weinige belangrijke goden aan wie geen
mensen werden geofferd.
Het gevederde serpent zou de veren van de quetzal dragen; een inheems vogeltje
met lange groene staartveren. Dit fabeldier was ook bij de Maya bekend en werd ook wel Kukulkan genoemd en de Zapoteken vereerden
hem als Gukumatz. De Maya offerden echter wel mensen aan de god zoals kan worden gezien in de ruïnes van Chichén Itzá en Tulum.
Quetzalcoatls vader Mixcoatl was gedood door Tezcatlipoca. Quetzalcoatl wilde
zijn vader wreken en Quetzalcoatl en Tezcatlipoca werden aartsrivalen. Uiteindelijk dolf Quetzalcoatl het onderspit en hij
werd uit het godenrijk verbannen. Waarschijnlijk heeft dit verhaal een historische kern. Quetzalcoatl zou de vergoddelijking
kunnen zijn van de Tolteekse heerser Topiltzin Ce Acatl Quetzalcoatl, terwijl Tezcatlipoca voor de geestelijkheid stond. Mexicanisten
vermoeden dat het conflict tussen Quetzalcoatl en Tezcatlipoca dus een strijd tussen kerk en staat avant la lettre was. Opvallend
is dus dat Topiltzin, een seculiere leider, tot god is geworden. Men kan dus Quetzalcoatl wel zien als een seculiere god,
dit was waarschijnlijk ook de reden dat er geen mensen aan hem werden geofferd.
De Azteken waren ervan overtuigd dat Quetzalcoatl ooit zou terugkeren en dat
dit het einde van hun beschaving zou betekenen. De Azteken stelden Quetzalcoatl soms voor als een blanke god met een baard
(dergelijk mensenras kenden zij toen nog niet). De laatste leider van de Azteken, Moctezuma II, voorspelde een spoedige terugkeer
van Quetzalcoatl en dus een spoedig einde van hun beschaving. In 1519 landde de Spaanse veroveraar Hernán Cortés met zijn
troepen op de oostkust van Mexico. Montezuma zag in hem de god Quetzalcoatl. De op goud beluste Spanjaarden zorgden in 1521
voor het einde van de Azteekse beschaving en deden de profetie uitkomen. In hoeverre het waar is dat de Azteken geloofden
dat Cortés Quetzalcoatl was is niet duidelijk, de eerste versies van dat verhaal dateren van enige tijd na de verovering.
